In ons centrum houden wij sinds enkele jaren reeksen groepstherapie voor jongvolwassenen en voor volwassenen. U heeft misschien wel interesse om er aan deel te nemen. Dan kan u alvast onze website op www.everyoneweb.com/groepstherapie bekijken.
Groepstherapie is aangewezen voor diverse psychische problemen en klachten. Binnen deze vorm van therapie leert u meer over uzelf door interactie met de medegroepsleden. U leert er meer over hoe om te gaan met situaties die zich in het dagelijks leven voordoen. Vanuit feedback en contact met de andere groepsleden ontdekt ugedurende de therapie een patroon in zichzelf en in uw relaties met andere mensen.
In de eerste plaats zal u hierdoor uw problemen en klachten beter begrijpen, maar ook ervaren hoe deze verbonden kunnen zijn met uw relatiepatroon. Bovendien biedt groepstherapie u de kans om andere manieren van in relatie staan uit te proberen en mee te nemen naar het dagelijks leven.
Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat iemand veel moeilijkheden ervaart met zijn baas. U heeft bijvoorbeeld steeds het gevoel dat u niet gezegd krijgt wat u eigenlijk wil zeggen en hierdoor vindt u dat u zich teveel laat doen. Of kan het zijn dat uw partner u te gesloten vindt, waardoor een relatiebreuk dreigt. Of u komt moeilijk tot spreken met andere mensen en u heeft het gevoel niet mee te tellen.
Doorheen de therapie krijgt elk groepslid de kans om zijn klachten te onderzoeken, de samenhang met een relationeel patroon te begrijpen en andere manieren van in contact staan uit te proberen. Zo zou het groepslid dat moeilijkheden ervaart in relatie tot zijn baas, deze manier van omgaan met anderen ook kunnen herkennen in andere relaties. Hij of zij ontdekt hoe ongelukkig hij of zij wordt van zo’n manier van contact met anderen. Hij of zij kan zich dan samen met de andere groepsleden afvragen waarom hij of zij zich op deze manier verhoudt tot anderen.
Groepsleden vinden hierbij steun en herkenning bij elkaar en naarmate de groep hechter wordt, wordt het helende effect van de groep sterker. Hierdoor groeit de groep uit tot een veilige plaats waar geëxperimenteerd kan worden met andere manieren van denken en in relaties staan, die u dan ook kan meenemen naar uw dagelijks leven.
In deze groepen praten we met elkaar over dingen die op dit moment in uw leven belangrijk zijn. U slaagt er bijvoorbeeld niet in om stabiele relaties uit te bouwen of te onderhouden, u verzeilt regelmatig in conflicten of u gaat ze juist uit de weg, de kwaliteit van uw relaties laten te wensen over, u voelt zich weinig verbonden met anderen of juist te afhankelijk. Dergelijke moeilijkheden zorgen vaak voor ongemak en een negatieve kijk op uzelf, uw omgeving of het leven in het algemeen.
In de groepstherapie gaan we op zoek naar wat u nodig heeft om hierin te veranderen. We richten ons zowel op de persoonlijke beleving van ieders levensgeschiedenis als op de interactiepatronen die in de groep ontstaan. Het veilige therapeutisch kader biedt de mogelijkheid om uw weg te zoeken naar meer echtheid in contact, waarin het wezenlijke kan worden uitgesproken. Op die manier gunt u zichzelf de kans op persoonlijke groei en de uitbouw van meer deugddoende en vervullende relaties in uw leven, zowel op privé als op professioneel vlak, …
1. Wat is ambulante groepstherapie?
Naar naar PC Extimacy (Rotselaar) komen om er groepstherapie volgen, is een moedige stap om aan uw problemen te werken. U komt één keer per week één uur naar de groepstherapie waarna u terug naar huis keert. Dit format biedt u het voordeel dat uw functioneren binnen het gezin, kennissenkring of leefmilieu niet onderbroken wordt. Het is bovendien goed voor het therapeutisch proces dat u voor en na de sessies geconfronteerd blijft worden met de moeilijkheden die u in het dagelijks leven ondervindt.
Groepstherapie vraagt heel wat van u. U ontmoet nieuwe mensen, moet bereid zijn om uzelf in vraag te stellen en om regelmaat in uw leven in te bouwen. U ondervindt er echter ook heel wat steun, krijgt er inzichten en maakt een persoonlijke verandering door.
2. Voor wie is het programma bedoeld en wat houdt het in?
Onze therapiegroepen zijn bedoeld voor mensen die last hebben van erg diverse klachten, gaande van relationele en familiale problemen, depressieve stemming, angsten, wanhoop, algemeen onwelbevinden, verwarring, spanning, identiteitsonzekerheid, woedeuitbarstingen, eetstoornissen e.d.
Hoewel therapie in groep vaak allerlei angsten oproept (zoals kom ik voldoende aan bod? Ga ik de problemen van anderen aankunnen? Ga ik mijn zelfstandigheid verliezen…), heeft het ook heel wat voordelen. Een groep biedt ook veiligheid en (h)erkenning. Vaak verdwijnen de angsten eens men met de groep kennis heeft gemaakt.
Na enige tijd zult u ontdekken dat onder alle verschillen ook belangrijke overeenkomsten schuilen. Één van de belangrijkste aspecten die alle groepsleden gemeen hebben, zijn regelmatige wisselingen in stemming. Deze kunnen zich op verschillende vlakken uiten. Men voelt zich geslingerd van het ene uiterste in het andere, voelt zich hulpeloos of erg angstig en heeft de behoefte om direct iets te doen.
Dit kan zich uiten op relationeel vlak (plots uitmaken van een relatie of het plots aangaan van een nieuwe relatie of verbreken van alle vriendschappen en familiale banden enz.), maar ook even goed op vlak van gedrag (men doet zichzelf pijn, gaat overmatig drinken of drugs gebruiken).
Op sociaal vlak gaat men zich ofwel erg in de steek gelaten voelen of het gevoel hebben dat anderen te dicht op de huid zitten. Daarom reageert men ofwel door anderen te claimen ofwel door anderen af te stoten. Dit is allemaal beangstigend en men reageert dan vaak impulsief met alle gevolgen van dien.
Deze gedrags- en denkpatronen ontstaan natuurlijk niet zomaar. Ze hebben een hele geschiedenis. Via de groepstherapie proberen we deze patronen te doorbreken en te veranderen zodat men in stresssituaties niet op één nefaste manier hoeft te reageren maar een heel gamma aan houdingen ter beschikking leert hebben.
In de groepstherapie richten we ons niet enkel op individuele aspecten maar komen ook de onderlinge relaties, de reacties van de anderen, de sympathieën en antipathieën aan bod. Daarom zullen zeker de volgende topics aangekaart worden:
* Hoe omgaan met mijn impulsief gedrag?
* Hoe kan ik beter en rustiger nadenken?
* Hoe over mezelf nadenken?
* Hoe inzichten op gevoelsmatig en rationeel vlak vergroten?
* Hoe rustiger en stabieler met anderen omgaan?
3. Hoe is het programma georganiseerd?
3.1. Voorwaarden
Deelnemen aan de groepstherapie vergt een aantal vaardigheden. U moet bijvoorbeeld de aandacht van de therapeut met andere groepsleden moet delen, tegen opmerkingen kunnen en bereid zijn om het eigen functioneren in vraag te stellen. Daarom is een intake gesprek van groot belang: we checken niet alleen of u een geschikte kandidaat bent maar er wordt ook meegedeeld wat de sessies inhouden en er worden misverstanden uit de weg geruimd. De opdracht in de groep luidt om aanwezig te zijn en alles te zeggen tijdens de sessie wat er in u opkomt.
3.2. Structurering van het programma
We komen één keer per week samen op een vast moment. Iedereen is steeds aanwezig. Engagement is dus een belangrijk aspect in de therapie. Maar ook hier kan men in groeien.
3.3. Groepstherapie voor studenten (NIEUW)
Universiteit- en hogeschoolstudenten kunnen in een aparte groep aan een verminderd tarief (10 euro per student) deelnemen. Deze groep vangt aan vanaf 5 deelnemers en duurt telkens een trimster met de mogelijheid te verlengen.
3.4. Groepstherapie voor CVS- en fybromialgiepatiënten (NIEUW)
CVS- en fybromialgiepatiënten kunnen in een aparte groep aan een verminderd tarief (10 euro per student) deelnemen. Deze groep vangt aan vanaf 5 deelnemers en duurt telkens een trimester met de mogelijheid te verlengen. De groepen starten vanaf vijf deelnemers. Bij interesse gelieve ons te contacteren op tim.peeters@psycholoogleuven.be met in de titel ‘groepstherapie CVS en FM’.
3.5. Groepstherapie voor slachtoffers van seksueel misbruik (NIEUW)
Patiënten met een verleden van seksueel misbruik kunnen ook in een aparte groep deelnemen aan groepstherapie.Deze groep vangt aan vanaf 5 deelnemers en duurt telkens een trimester met de mogelijheid te verlengen. De groepen starten vanaf vijf deelnemers. Bij interesse gelieve ons te contacteren op tim.peeters@psycholoogleuven.be met in de titel van de mail ‘groepstherapie seksueel misbruik’.
3.6. Groepstherapie voor ASS (autisme) (NIEUW)
Mensen met een ASSachtergrond kunnen ook in een aparte groep deelnemen aan groepstherapie.Deze groep vangt aan vanaf 5 deelnemers en duurt telkens een trimester met de mogelijheid te verlengen. De groepen starten vanaf vijf deelnemers. Bij interesse gelieve ons te contacteren op tim.peeters@psycholoogleuven.be met in de titel van de mail ‘groepstherapie autisme’.
3.7. Groepstherapie voor vluchtelingen (Dr. W. H. Rivers project) (NIEUW)
De afgelopen jaren zien we steeds meer en meer vluchtelingen bij verschillende hulpverleningsinstanties aankloppen. Naast een groot gamma aan lichamelijke klachten krijgen we bij hen ook steeds meer en meer te maken met psychische problemen. Vaak komen zij terecht bij de eerste lijnshulp, zoals de huisartsen, die zelf te weinig tijd hebben voor deze ‘specifieke patiënten’ of bij instellingen zoals het CAW, CGG, het Rode Kruis, Sociaal Huis die merken dat hun werking met deze patiënten / cliënten stroef loopt. Daarnaast merken we ook dat vluchtelingen zelf vaak erg ambivalent tegenover hulpverlening en psychotherapie in het bijzonder staan. De nood aan professionele psychotherapeutische hulp stelt zich dan erg acuut maar wordt niet uitgesproken.
Ook bij onze hulpverleningspartners en in onze gezondheidscentra is de vraag naar therapie met vluchtelingen fors gestegen. Daarom hebben we beslist om met enkele therapiegroepen voor vluchtelingen en oorlogsslachtoffers van start te gaan en u de mogelijkheid aan te bieden om patiënten / cliënten door te sturen.
Concreet staan de therapiegroepen open voor vluchtelingen of oorlogsslachtoffers die dringend therapie nodig hebben en die bereid zijn om in groep anderhalf uur per week te werken.
We hebben er voor gekozen ons project de naam te geven van dr. W.H. Rivers, een Brits pionier inzake oorlogstraumaverwerking.
We werken volgens het drie fasenmodel voor traumaverwerking (Van der Hart).
In de eerste fase focussen we ons op de stabilisatie en symptoomreductie.
In de tweede fase gaan we ons richten op de verwerking van de traumatische herinneringen en in de derde fase werken we aan het zich weer integreren in de dagelijkse omgeving.
Fase één
In de eerste fase zullen we pogen om via psycho-educatie bij patiënten de klachten te herkennen, begrijpen en in te schatten. Dit met het doel om zowel de angst omtrent de symptomen te verkleinen alsook de patiënten in hun naaste omgeving de status van ‘zieke’ te geven.
In deze fase is het aanknopen en onderhouden van een goede samenwerking en vertrouwensband met de hulpverleners belangrijk, alsook het herstellen van voldoende stabiliteit, zelfcontrole, egosterkte en zin in het leven. Daarnaast richten we ons op het herkennen en het proberen te reduceren van de symptomen in de dagdagelijkse omgeving. Daarnaast exploreren we hechtings- en relationele problemen. Het aanbieden van een veilig kader en het verstevigen van copingmechanismen moeten het beschadigde veiligheidsgevoel herstellen. Daarbij richten we ons ook op algemeen toepasbare technieken om klachten aan te pakken (gaande van relaxatie, naar enkele technieken die haar uit dissociatieve toestanden probeert te krijgen, enz.) en die helpen bij het onder controle te houden van traumatische herinneringen.
Fase twee
In de tweede fase zullen we ons richten op het verwerken van de traumatische gebeurtenissen. Dit moet steeds in een veilige omgeving, zonder extra stress van o.a. de voortdurende angst uitgewezen te worden.
In deze fase zal de deelnemer o.a. het dissociatieve karakter van de traumatische herinneringen moeten leren integreren. Omdat in het verleden deze traumatische herinneringen zich slechts konden uiten via somatiseren, is het van uitermate belang dat dit geleidelijk aan gebeurt op een verbaal niveau. Dit moet steeds gebeuren in een veilig kader en in een veilige therapeutische relatie. De weerstand die de patiënten hierbij hebben moet gerespecteerd worden en op een professionele manier en in een veilig kader worden besproken en doorwerkt. Verdriet, agressie en rouw zullen hierop zeker volgen. In de toekomst hopen we ook non-verbale therapieën aan te kunnen bieden.
Fase drie
In fase drie werken we aan een re-integratie en resocialisatie van de patiënten. Zo kunnen patiënten leren weer te leven in een ruimer perspectief dat niet meer enkel is gericht op het verwerken van het trauma en op het overleven, waardoor ze weer een besef kunnen krijgen van een hier en nu, met een verleden en een toekomst. Ze kunnen dan een positief zelfbeeld en een positief beeld van anderen opbouwen en intiemere relaties met anderen aangaan, relaties die in het teken staan van gelijkwaardigheid en wederkerigheid. Zo kunnen ze mogelijks (idealiter) na deze fasen ook een inhaalmanoeuvre maken m.b.t. vriendschap, werk, familie, seksuele en martiale relaties.
Groepsamenstellingen
Een groep samenstellen is geen sinecure. We proberen rekening te houden met een aantal factoren. Grofweg delen we ze in twee categorieën in: op grond van de uiterlijke en op grond van de psychologische kenmerken. Wat betreft de uiterlijke kenmerken proberen we de groep zo samen te stellen dat ze voor ieder zo veilig mogelijk is op grond van kenmerken zoals geslacht, afkomst, leeftijd, … Voor de psychologische kenmerken proberen zo een groep samen te stellen, rekening houdend met de kenmerken zoals hieronder neergeschreven.
Groep 1: de ondersteunende groep
Voor wie? Patiënten met meer intact ego-functioneren, maar die blijk geven van een beperkte of kwetsbare integratie, waarbij een ik-ondersteunende, toedekkende benadering centraal staat.
Doelstellingen: Voor groep 1 is de doelstelling het herstel van gestoorde ego-functies en het aanbieden van mogelijkheden om interpersoonlijke grenzen te herstellen. Het is onze ervaring dat patiënten voldoende capaciteiten bezitten om zelf een groepsgesprek tot stand te brengen binnen een ‘relatief’ ongestructureerde setting. Thema’s die aan bod komen houden zeer vaak verband met de onmiddellijke beleving van bij de aanvang van de sessies. Patiënten verwoorden hoe ze zich die dag voelen, pogen hun ‘zenuwen’, ‘angsten’ te specifiëren, vergelijken met de thuissituatie, steunen, elkaar, leren omgaan met elkaars verdriet zonder zelf overspoeld te raken, bespreken het effect van hun houding in de groep bij anderen, idiosynchratische uitingen worden getransformeerd tot meer begrijpbare communicatie. Algemeen worden de copingmechanismen gestimuleerd. De houding van de therapeuten is hier voornamelijk ondersteunend (de goede ik-belevingen versterkend), en steeds minder explorerend en directief (het interactieproces bevorderend). Concreet wil dit zeggen dat we in de tweede fase streven van een ondersteunende houding naar een meer explorerende en traumaverwerkende houding.
Groep 2: de traumagroep
Voor wie? Patiënten bij wie de realiteitstoetsing relatief intact is, die een meer genuanceerde omgang met de realiteit vertonen en die capaciteiten hebben voor zelfreflectie en inzicht met betrekking tot de directe oorzaken van hun decompensatie.
Doelstellingen: Voor groep 2 is de doelstelling een aanzet bieden voor een meer inzichtgevende benadering van de problemen waarvoor de patiënt gekomen is. Niet het oplossen van conflicten is van belang, wel de identificatie en de aanzet om er verder aan te werken na ontslag. De houding van de therapeut is nog steeds ondersteunend maar eerder neutraal en bevragend. Het hier-en-nu en het daar-en-nu blijven de belangrijkste werkinstrumenten maar we proberen de empowerment te vergroten door te werken aan onderliggende structuren. In groep 2 wordt vrij veel aandacht besteed aan interpretatie van primitieve mechanismen.
Groep 3: de fase driegroep
Voor wie? Patiënten die structureel het minst geïndividueerd zijn, slechts beschikken over een minimum aan uitvoerende ego-capaciteiten. Dit zijn dikwijls patiënten die nog geïndividualiseerde zorg behoeven. Maar zodra zij kunnen, nemen zij deel aan een groepstherapeutisch programma.
Doelstellingen: Voor groep 3 is de doelstelling het bevorderen van het realiteitscontact en het stimuleren van sociale contactname. Op de eerste plaats wordt er niet gestreefd naar inzicht of exploratie. Via betrokkenheid in bezigheden die niet bedreigend zijn, worden patiënten geholpen om elkaar en de hulpverleners te leren kennen en zich zo opnieuw te leren verhouden tot de realiteit. Dit gebeurt in functie van de mogelijkheden van de patiënt via individuele, paarsgewijze of groepsactiviteiten. Concreet wil dit zeggen dat we fase twee voorlopig minimaal houden en zullen afwisselen met aspecten uit fase drie, die langer zal duren.
Goede therapie vindt steeds plaats in een goede samenwerking met de hulpverleners. Daarom vinden wij het belangrijk om op regelmatige tijdstippen met de betrokken organisaties samen te zitten en onze verwachtingen, resultaten en op- en aanmerkingen uit te wisselen.
We organiseren na afloop van de eerste reeks van de groepstherapie twee informatiesessies waarbij we onze samenwerking willen voorstellen en waarbij we graag op jullie feedback willen inspelen.
We zouden ook graag de resultaten van onze groepstherapie willen verwerken om zo alles te optimaliseren. Hiervoor plannen wij intensieve samenwerking met onderzoeks- en onderwijsinstellingen. Een effectmeting kan o.m. aan de hand van een thesisstudent(e) en we zoeken eveneens naar samenwerking met stagiaires (vb. maatschappelijk werk, klinische psychologie, ergotherapie…)
Enkele afspraken die het therapeutisch klimaat bevorderen
* Iedereen is steeds aanwezig. Kunt u uitzonderlijk niet aanwezig zijn, verwittigt u op voorhand per telefoon (0494 49 93 98) of tijdens de voorafgaande sessie. Er wordt individueel bekeken of het kan. Dit bevordert de veiligheid van het kader.
* Er wordt van u verwacht dat u zich inzet tijdens de therapieën.Het enige wat van u verwacht wordt, is dat u alles vertelt wat in u opkomt en dat u op tijd en zo veel als mogelijk aanwezig bent. Afwezigheden worden aangekondigd en apart met de psycholoog besproken.
* Vertrouwen is een heel belangrijke voorwaarde voor groepstherapie. Daarom is alles wat er in de groep gebeurt strikt geheim, blijft binnen de groep. Hierover wordt niet met derden gesproken, hoe onbelangrijk sommige aspecten ook lijken.
Hierbij verwijs ik nog naar artikel 20 van onze deontologische code gepubliceerd in het Staatsblad.
Art.20. De psycholoog brengt deelnemers aan een groepssessie ervan op de hoogte dat een willekeurig aspect van het privéleven van één onder hen bekend kan worden gemaakt. Hij wijst op de plicht om de vertrouwelijke aard van de gegevens waarvan zij tijdens de sessie kennis kunnen krijgen, te respecteren.
Het kan gebeuren dat de therapeut een inschatting moet maken om na een agressievoorval iemand tijdelijk of defenitief niet tot de groep toe te laten .
* U heeft niet alleen een verantwoordelijkheid naar uzelf maar ook naar elkaar. Daarom is respect een strikte voorwaarde.
* Tijdens de therapieën zet u uw GSM uit, eet, drinkt of rookt u niet, tenzij vanuit medische redenen.
* De groepsleden worden verwacht buiten de sessies geen contact met elkaar te hebben.
* De groepsleden betalen tijdig het afgesproken bedrag op de afgesproken manier. Bij laattijdige betalingen worden aanmaningen gestuurd met administratieve kosten. Hier wordt verder niet meer over gecommuniceerd als wijze van betwisting en reacties op betwisting.
* Opnames van welkerlei aard dan ook zijn ten strengste verboden in iedere aangeboden vorm van therapie of ontmoeting.