Wat is het verschil tussen psycholoog, therapeut, counselor en psychiater?

De termen “therapeut”, “psycholoog”, “psychiater” en “psychotherapeut” zorgen vaak voor verwarring en worden regelmatig door elkaar gebruikt. Onterecht, want de verschillen tussen bijvoorbeeld een psycholoog, psychiater of therapeut kunnen aanzienlijk zijn. Bij de keuze van een therapie en het kiezen van een therapeut, is het daarom raadzaam de verschillen tussen de verschillende soorten therapeuten te kennen.

Therapeut

Iedereen die een therapie toepast kan therapeut genoemd worden. Welke therapie door een therapeut wordt aangeboden, is daarbij van geen belang. Doorgaans wordt de term “therapeut” gebruikt als verzamelnaam voor iemand die beroepsmatig een methode toepast ter genezing van lichamelijke of geestelijke gezondheidsproblemen. Iedereen kan zich echter therapeut noemen, ook zonder diploma of werkervaring. De titel “therapeut” is op geen enkele manier beschermd.

Psychotherapeut

Iedereen die psychotherapie toepast kan zich psychotherapeut noemen. Welke psychotherapie (systeemtherapie, cognitieve gedragstherapie, psychodynamische therapie, …) wordt aangeboden, is daarbij van geen belang. In tegenstelling tot in Nederland is de term psychotherapeut in België niet beschermd, dat betekent dat iedereen zich psychotherapeut kan noemen, ook zonder diploma of werkervaring. In de praktijk zijn er verschillende al dan niet erkende instellingen die zulke opleidingen geven. Ik heb zelf een erkende academische opleiding achter de rug. Op dit moment zijn er in de Belgische politiek allerlei acties bezig om de titel al dan niet te laten erkennen. Een kort overzicht vindt u alvast op https://www.compsy.be/werken-als-klinisch-psycholoog-en-psychotherapeut#anker2 .

Psycholoog

Feitelijk is een psycholoog iemand met expertise op het gebied van psychologie. Doorgaans wordt men een psycholoog genoemd wanneer men een universitaire studie psychologie heeft afgerond. De titel “psycholoog” is in België beschermd, dat betekent dat niet iedereen zich psycholoog mag noemen. Ik ben een erkend psycholoog. Een psycholoog hoeft niet perse werkzaam te zijn als therapeut, psychologen kunnen bijvoorbeeld ook werkzaam zijn in het onderwijs of werken aan wetenschappelijk onderzoek. Wanneer een psycholoog wel werkzaam is als therapeut of psychotherapeut, noemen we hem of haar meestal een klinisch psycholoog. De klinisch psycholoog is dikwijls werkzaam in instellingen als ziekenhuizen, maar kan ook werken in een zelfstandige praktijk.

Psychiater

Een psychiater is een arts die zich na een studie geneeskunde heeft gespecialiseerd in de psychiatrie. De opleiding tot psychiater is alleen toegankelijk voor artsen. De titel “psychiater” is beschermd. Omdat een psychiater een arts is, kan hij medicatie voorschrijven en wordt een psychiatrisch consult gedeeltelijk terugbetaald. Een psycholoog heeft evenals een psychiater een universitaire studie achter de rug, maar is geen arts.

Een psychotherapeut kan dus zowel een psychiater als een psycholoog zijn maar kan tot op heden ook een leek zijn. Een psychiater of psycholoog die ook als psychotherapeut werk, zal op dat moment zijn beroep uitoefenen als psychotherapeut en niet als psychiater of psycholoog.

Counselor

Letterlijk vertaald is een counselor een raadgever.

Counseling is een laagdrempelige vorm van hulpverlening bij problemen met psychosociale achtergronden.

Een counselor formuleert samen met de hulpvrager een doel en een strategie om naar dat doel toe te werken. Counseling is bedoeld als kortdurende hulpverlening maar kan in de praktijk 3 tot misschien wel 33 sessies duren om de eenvoudige reden dat het moeilijk te voorspellen is hoe lang een begeleiding zal duren. Diagnose stellen behoort niet tot het werk van de counselor.

‘Counselor’ is geen erkend beroep. Iedereen kan zich dus counselor noemen. Counselors die een erkende opleiding gevolgd hebben, kunnen zich wel aansluiten bij beroepsvereniging. Voor de hulpvrager is het belangrijk om een counselor uit te kiezen die volgens een bepaalde ethische code werkt omdat het enigszins een garantiemerk is en omdat indien er zich problemen voordoen, u zich kan wenden tot die vereniging.

Counselors vind je in bedrijven en organisaties als psychosociaal medewerker. Ook wordt er meer en meer complementair samengewerkt met psychologen en psychiaters.

Bron: Wikipedia